عراق و سوریه در صدر این اخبار هستند. همین 2روز پیش خودروهای بمبگذاری شده 17انفجار هماهنگ را در نقاط مختلف عراق رقم زدند که طی آنها صدها نفر کشته و مجروح شدند. در یکماه گذشته همین خودروهای بمبگذاری شده در نقاط مختلف عراق از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب، نزدیک به 800کشته از میان عراقیها گرفتهاند.
عمده کشتهشدگان، شیعیان عراق هستند اما حتی محلهها و مساجد سنینشین هم از این انفجارهای مرگبار در امان نیستند. در ماههای اخیر بر شمار این حملات افزوده شده و مرگ با زندگی عراقیها عجینشدهاست. مسئولیت این انفجارها را القاعده عراق بهعهده میگیرد و با ظفرمندی وعده انفجارها و کشتارهای جدید را هم به مردم عراق میدهد. سازمان ملل به تازگی اعلام کرده که وضعیت جنگ در سوریه، عراق را نیز به کام مرگ و نابودی بیشتر میکشد و آنچه این روزها در عراق و سوریه جریان دارد، جنگی است که صحنهگردان آن یک گروه یعنی القاعده است.
در پاکستان نیز کشتار و انفجار روزانه دیگر به خبری عادی تبدیل شدهاست. مسئولیت این انفجارها را گروههای وابسته به طالبان و القاعده بهعهده میگیرند. فعالیت گروههای سلفی در لبنان نیز در ماههای اخیر مشهود بودهاست. شاهدان میگویند که پرچمهای سیاه القاعده این روزها بیشتر از همیشه در مناطق مختلف لبنان دیده میشوند. اما خبر دیگری که این روزها توجه و نگرانی ناظران خاورمیانه را موجب شده، فرار زنجیرهای اعضای القاعده از زندان در چند کشور است. اول در عراق بیش از 500عضو القاعده در 2حمله هماهنگ از 2زندان بزرگ فرار کردند. بعد در لیبی صدها زندانی از زندانی در بنغازی گریختند. دیروز نیز در مناطق قبیلهنشین شمال غرب پاکستان نزدیک به 250زندانی طالبان و القاعده، از زندان گریختند.
مؤسسه تحقیقاتی آمریکایی رند اخیرا در گزارشی درباره آخرین وضعیت القاعده اعلام کردهاست که این سازمان همچنان فعال است و تهدید باقی ماندهاست اما بهنظر میرسد که آمریکا و منافع غربی بهطور کلی دیگر در کانون حملات القاعده نیستند و اعضای این گروه مشغول فعالیتهای منطقهای و محلی شدهاند.
آنچه فعالیت سلفیها را در منطقه چنین آسان کرده و باعث شده ضیافت مرگ را برای کشورهایی مانند عراق و سوریه و لبنان تدارک ببینند، از یک طرف ناآرام شدن کشورهای عربی در 2سال گذشته و تضعیف ساختار امنیتی حفاظتی و دولت مرکزی در این کشورهاست و از سوی دیگر حمایت کشورهایی مانند ترکیه، قطر و عربستان از گروههای شبهنظامی مسلح در جنگ سوریه در 2سال گذشته است. حمایت مالی و تسلیحاتی کشورهایی که 2سال است رؤیای سرنگونی دولت بشار اسد در دمشق را در سر دارند، باعث قدرت گرفتن گروههای سلفی و القاعده شده و آنها اکنون با پول هنگفتی که بهدست آوردهاند و بهشتی که در خاک سوریه برای خود تدارک دیدهاند، از همیشه قدرتمندتر شدهاند.
عراق و سوریه اکنون عرصه جولان این گروههاست و برای قدرتنمایی دست به حملهای مرگبار و بزرگ مانند آنچه روز دوشنبه در چندین شهر عراق روی داد، میزنند. اما عرصه فعالیت این گروهها تنها به این دو کشور یا حتی لبنان و یمن یا مثلا لیبی محدود نمیماند. القاعده بهزودی با قدرتی که بر اثر جنگ سوریه گرفته، نوک پیکان تهدیدش را به سمت کشورهایی مانند عربستان و کویت میچرخاند.
جریان القاعده این روزها با دستورکار جدیدی جان دوباره گرفته و حیات خاورمیانه را نشانه رفتهاست. برنامهریزی برای دستیابی به اهداف کوتاهمدتی چون سرنگونی دولت سوریه، تهدیدات بلندمدتی را برای خاورمیانه رقم زده که ریشه کنی آن حتی اگر قابل تحقق باشد، دههها زمان میبرد.